PronkjewailPad dag 8

Dag 8  16 september 2018.

Van Wierhuizen naar Warffum

Dit is mijn blog over het 250 kilometer lange Pronkjewailpad in Groningen. De noordroute.

Na eerst in 3 dagen het stuk van Groningen naar Warffum te hebben gelopen, daarna in 3 dagen van Groningen naar Delfzijl. Nu loop ik in 2 dagen van Lauwersoog naar Warffum.

Als ik ’s morgens wakker word op mijn gastadres van ‘vrienden op de fiets’ hoor ik geplons in de tuin. Mijn gastvrouw van 84 neemt ’s morgens altijd een duik in een koud bad.

Na een heerlijk ontbijt met versgeperst appelsap, nooit eerder geproefd maar heerlijk!, vertrek ik even voor 9 uur. 

Na een paar honderd meter ben ik al bij mijn eerste stempelpost. Hier zijn al 3 vroege pronkjewaillopers aan de koffie. Zij gaan de andere kant op. Ik kan ze van tips voorzien over het laatste stuk: zorg voor voldoende water in de fles!

Ik ga door naar Pieterburen. De app geeft geen stempelposten aan. Als ik het dorp rond gelopen ben opeens wel. Het blijkt dat als stempelposten nog gesloten zijn, ze niet in beeld verschijnen. Handiger zou zijn ze wel in beeld te laten komen en rood te laten zolang ze gesloten zijn om ze daarna op groen te zetten. Ik maak nog een extra rondje door dit mooie dorp, waar alle Pieterpadlopers starten of eindigen. 

Nu zijn het zeehondencentrum, Domies toen en de Petruskerk open. Sinds juli 2017 vormt die kerk met 12 andere kerken en synagogen het Grootste Museum van Nederland. Hierin doen ook de Groninger kerken van Krewerd, Middelstum en Midwolde mee. Het is een initiatief van Museum Catharijneconvent in Utrecht en in Groningen de Stichting Oude Groninger Kerken. Voor meer informatie: www.grootstemuseum.nl.

In de Petruskerk hangen tussen de ramen vijf rouwborden. Na overlijden van een lid van de ‘heersende familie’ is het gebruikelijk om een rouwbord bij de borg en later ook in de kerk op te hangen. Deze dienen ter nagedachtenis, maar etaleren vooral de afkomst en betekenis voor dorp en vaderland van de overledene, door een uitgebreide opsomming van hoedanigheden en functies en indrukwekkende reeksen wapenschildjes.

Buiten het dorp maak ik een 360 graden filmpje. Rondom alleen maar land en weidsheid, zo prachtig stil op deze zondagmorgen. Dit bezong Ede Staal zo mooi in zijn liederen!

Ik kom aan in Saaxumhuizen. Ver buiten het dorp vind ik daar de bloemenboerderij. Ik  word naar een palendoolhof gestuurd, de bedoeling is daaruit te ontsnappen voor ik mijn stempel ontvang. Ik smokkel wat, want ik heb trek in koffie.

De boerderij beschikt over een terras, Boerderijwinkel en Bloemenpluktuin. Op het erf skelters en allerlei buitenspeelgoed voor de kinderen. En er is een heus maisdoolhof. Interesse? http://www.bloemenboerderij.com. Ook het zoeken naar het toilet is een waar doolhofexpirience.

Op het terras heb ik een aangenaam gesprek met medewandelaars, die de andere kant opgaan. Leuk, zo heeft iedereen zijn eigen verhaal. Zij vinden de openingstijden van de stempelposten tussen 10-5 uur te krap. Zeker in de afgelopen hete zomer, was in de avond wandelen fijner.

De verrassing van vandaag vind ik het volgende plaatsje: Den Andel ( in het Gronings: Naandel). 500 inwoners. Er wonen in het dorp bovengemiddeld veel mensen die afkomstig zijn van buiten de provincie en die er vanwege de rust en ruimte zijn gaan wonen; niet zelden in de jaren 1960 en 1970, toen er veel woongroepen en communes ontstonden. Recente verhuiscijfers van de gemeente laten zien dat tegenwoordig ongeveer de helft van de vestigers uit andere Groningse gemeenten komt en nog eens ruim een derde uit andere delen van Nederland. Slechts iets meer dan 10% van de vestigers komt uit Den Andel zelf of andere plaatsen binnen de gemeente. De bevolking van Den Andel is relatief gezien armer dan omliggende dorpen. Er wonen meer werkzoekenden en uitkeringsgerechtigden. De huizen in het dorp bestaan vooral uit vrijstaande woningen. De gemeente Winsum beschouwt Den Andel als een woondorp, waar in de nabije toekomst alleen voor de natuurlijke behoefte mag worden gebouwd en dus geen uitbreiding plaats mag vinden.

Ik bezoek de kerk, waar op de grond Monnikenwerk valt te bewonderen.

Juli-augustus was de eerste editie van het project Monnikenwerk. In de sobere ruimte van vier middeleeuwse kerken werkten vijf kunstenaars zes woensdagen aan hun monnikenwerkkunst, die soms raakt aan iets dat groter is dan wij. Aan het einde van de werkdag waren bezoekers welkom om in de kerk de kunst te ervaren.

In de oude school de Holm haal ik een stempel bij 2 dames die hier met hulp van veel dorpsgenoten de pop-upstore: H’Andel runnen. Dorpsbewoners kunnen er voor een tientje per twee weken hun tweedehands of zelfgemaakte spullen verkopen: bonbons, streekproducten, mutsen en niet te vergeten de gebreide sokken van Annie. De opbrengst is voor de dorpsbewoners. Ik ontvang een boekenlegger gemaakt van gebruikt plastic. De grote tafel is ontmoetingsplek en wordt veel gebruikt. http://deholm.net Ook hier weer een gemeente waar de krimp toch niet het laatste woord krijgt!

Midden in het dorp vind ik de dorpstuin.  Achter het dorpshuis wordt gewerkt aan het sociale groene hart van Den Andel, op de plek waar een ooit florerend voetbalveld was vervallen tot een braakliggend terrein. Niemand wist wat er met het terrein moest gebeuren. Hoe anders is dat nu. Een flinke groep vrijwilligers werkte hard aan het bouwen van een ecologische dorpstuin met evenementenweide. Het is een tuin geworden waar voor elke bewoner iets te vinden is en die bijdraagt aan de groenstructuur van het dorp.

Voor ik in Warffum kom, ga ik nog langs de kerk van Breede. Die is dicht vandaag, maar de stempel ligt op de kerktrap. Als ik even op een bankje uitrust, zie ik in de verte de trein voorbijkomen. De volgende trein ga ik proberen te halen.

In Warffum haal ik nog een laatste stempel bij een sfeervolle kleine camping: Camp Zuiderhorn. Iedere pronkjewailloper kan hier een puzzelstukje versieren in de grote puzzel aan de wand. Een lekker snoepje is de beloning.

Dan maak ik de doorsteek langs de haven, waarna ik al snel het station vind.

Dat waren weer 2 mooie en droge wandeldagen. Er staan nu 33 stempels op de kaart, nog 22 te gaan…..