PronkjewailPad dag 9

Dag  9 20 september 2018.

Van Delfzijl naar Loppersum

Dit is mijn blog over het 250 kilometer lange Pronkjewailpad in Groningen. De noordroute.

Ik heb al gelopen van Groningen naar Warffum, van Groningen naar Delfzijl en van Lauwersoog naar Warffum.

De laatste route heeft me flink spierpijn opgeleverd, ik kon de trap nauwelijks op. Dus tijd om iets te veranderen: de dagen dat ik thuis ben, ga ik meer lopen zodat mijn basisconditie op een hoger peil komt.

Vanmorgen stond de wekker op 6.40 (dacht ik). Om 7.10 schrok ik wakker en wist, de trein van 8.43 in Loppersum ga ik niet meer halen. Vlot mijn spullen ingepakt en gegeten en gezorgd dat ik niet te gehaast vertrok. In Loppersum was de trein net vertrokken en ik wachtte op de volgende, over een half uur. Helaas kwam eerst op het bord +5 minuten, toen +10 en tot slot +15 en….rijdt niet verder dan Appingedam.

Dus, terug naar het parkeerterrein en de auto. Op naar Delfzijl, waar ik eerder die morgen al langs was gekomen, maar niet wilde parkeren. Het hele gebied rondom het station is opgebroken. Nu had ik weinig keus en vond een parkeerplaats bij het waterschap.

Een valse start!  Ik zocht de route op en ging eerst naar de Rabobank, die nu open was. De stempel en het pronkjewail was snel gevonden (sokken in de juiste maat), maar of ik ze met die bankreclame erop ga gebruiken is nog even de vraag. Langs de opgebroken stoepen ging ik naar het waterschap Noordpolderzijl. Niemand te zien aan de balie, maar er lag een stempel. Zelf even gestempeld. Buiten kwam ik de baliemedewerkster tegen, die me terug naar binnen vroeg en me een leuke 360 graden video-pronkjewail gaf. Daar heb later een jongen van 11, die op school net les had in water en dijken heel blij mee gemaakt.

Het stationsplein is één grote zandbak en verkeersregelaars proberen wat orde in chaos te brengen. Ik steek over en kom bij het MuZeeaquarium.Het zeeaquarium is gehuisvest in een originele munitiebunker uit de Tweede Wereldoorlog.
Wat valt daar te beleven? De natuurhistorische presentatie laat het ontstaan van de aarde zien: gesteenten, mineralen, de bodemopbouw en fossielen. Bijzonder is de collectie schelpen. Het cultuurhistorische gedeelte gaat over de wierdentijd en de inmiddels verdwenen middeleeuwse dorpen. Dan gaat het verder met de geschiedenis van Delfzijl als vestingstad, de Franse tijd, de Tweede Wereldoorlog, de wederopbouw en de vestiging van grote industrieën.

Na een kort gesprek over de rommel in Delfzijl, die nog lange tijd aan gaat houden, maar vast een mooiere stad oplevert, krijg ik het speldje van Delfzijl. Die kan straks aan mijn rugzak. Ik hoor dat wonen in Delfzijl wel heel geweldig is, de huizenprijzen zijn goed en je hebt hier de mooiste grote tuinen.

Het volgende deel van Delfzijl is inderdaad veel mooier. Ik haal een stempel bij het verzorgingshuis Betingestaete, krijg een vergrootglas en zie veel ouderen in de hal koffiedrinken. Eigenlijk wil ik verder, want ik heb al genoeg oponthoud gehad vanmorgen. Maar, bij de deur keer ik toch om. Ik loop naar een tafel met oudere heren en vraag aan ‘Jannie’ of ik hier ook koffie kan drinken en wat dat kost. ‘Al sla je me dood’ zegt ze en brengt me snel een lekker bakje.

De meeste heren stappen op, maar 1 meneer blijft nog even. Hij blijkt de amateurfilmer van het huis te zijn.  We hebben een leuk gesprek en ik geef hem het youtube kanaal van mijn man, ook een amateurfilmer. Ik vertel hem over het pronkjewailpad en dat ik vandaag 20 km ga lopen. Hij laat me de plaatsnamen waar ik langsga vandaag opnoemen en hij zegt hoe ik ze in Gronings moet uitspreken. Leermens is Leerms enz. “Dan mag je wel niet te lang blijven zitten”, raadt hij me aan. Voor ik wegga schrijf ik mijn blognaam voor hem op. Hij gaat het van de winter allemaal eens rustig lezen belooft hij.
Ik ben inmiddels positief gestemd over Delfzijl, vooral over de bewoners, niets dan lof!

In Biessum zoek ik naar het juiste pad. Gelukkig komt een bewoner net thuis, hij wijst me op een heel smal voetpaadje naast zijn huis, dat is de route. Verder staat niets aangegeven.
De kerk van Uitwierde is een Nederlands-hervormde kerk uit 1839, met een losstaande kerktoren uit omstreeks 1200, de volgende stempelpost. Het hek zit dicht. Ik wurm me door een gat in de heg, zoals al meerdere wandelaars blijkbaar gedaan hebben. Helaas blijkt ook de toren en kerk niet toegankelijk. Dat wordt een digitaal stempeltje.

Rond de middag ben ik in Holwierde.
Het dorp werd zwaar getroffen bij de bevrijding van Delfzijl, zodat het grootste deel van het dorp nu bestaat uit naoorlogse bebouwing. Holwierde telt 980 inwoners  Langs de hoofdweg, naast de kerk is een rustpunt. Ik loop om het gebouw heen op zoek naar koffie. Alles hier ademt pompoenen. De eigenaresse is vorig jaar begonnen met haar eigen bloemenwinkeltje. Als je in de buurt bent: ga zeker eens kijken! Het heet Pumpkin.

We hebben een gesprek over het verzakken van huizen door de gaswinning en de angst die kinderen hebben in het aardbevingsgebied. Ook al groeien ze ermee op, het blijven angstige verhalen.

In de kerk van Krewerd is een bijzonder hoog piepend geluid te horen. Alsof je met een zool over een vloer schraapt. Ik vermoed dat het geluid van het orgel komt, maar krijg er geen antwoord op.
Wel krijg ik een lift aangeboden van een meneer, die zelf een versleten knie heeft en binnenkort voor onderzoek moet. Ik raad hem mijn dokter in België aan, die mij een fijne kunstheup bezorgde 15 jaar geleden en waar ik lange afstanden mee kan wandelen.Krewerd,

Na een korte pauze ga ik verder. Ik loop een lang stuk langs de akkers en zie dat het mais er erg slecht bij staat door de droge zomer. De oogst is in volle gang. Tractoren stuiven over het land en rijden af en aan. Soms heel dicht langs me heen over de smalle boerenpaden. Bij het dorp staan waarschuwingsborden.

Die middag bezoek ik nog een aantal mooie, zeer oude kerken, waar koffie, thee en bouillon en stempels klaar staan voor de wandelaars, heerlijk gastvrij.
Het is een dag met heel veel wind en het is erg warm. Ik doe mooi rustig aan en kom in de loop van de middag aan in Oosterwijtwerd bij visrestaurant 'de School' . Dit is een restaurant opgericht in 2016 en is gevestigd in het oude schoolgebouw van Oosterwijtwerd, Dieftil.  http://visrestaurantdeschool.nl/ Een gast aan de grote tafel luistert naar ons gesprek en ondertussen voorziet de eigenaresse hem van zijn drankje ik krijg als pronkjewail een lekker hapje met huisgerookte zalm. Wat een verrassing, hier kom ik graag nog eens terug!

Nog een lang recht stuk naar het mooie Leermens, waar weer een prachtige kerk is. Veel oude bebouwing is bewaard gebleven, het dorp is in de 20e eeuw aangewezen als beschermd dorpsgezicht.

Onderweg zie ik heel wat aardbevingsschade.

Ik ga door, want het wordt al laat. Ik neem nog een kort kijkje bij de beeldentuin de Roegte, inderdaad gemaakt uit niets, staat daar nu volop keramiek in de mooie tuin te pronken. Je mag aanbellen als de vlag uithangt.
Nog één dorpje te gaan: Eenum, met weer een prachtig kerkje. Zo worden ze niet meer gemaakt.


Het laatste stuk van vandaag gaat over grasland naar Loppersum, waar ik nog een stempel haal bij Hotel Spoorzicht voor ik de trein pak naar Delfzijl. Ik rek even op het station in de hoop spierpijn te voorkomen. Het was weer een mooi wandeldagje, maar wel een ommelandse reis. Op naar Delfzijl om de auto te zoeken.